بررسی ساخت بند موصولی زبان فارسی بر مبنای نظریه نقش و ارجاع

Authors

  • فریده حق‌بین دانشیار دانشگاه الزهرا، گروه زبان‌شناسی
  • هما اسدی دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه الزهرا
Abstract:

این جستار در پی آن است که ساخت بند موصولی در زبان فارسی را بر اساس چارچوب نظریه نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهد. نظریه نقش و ارجاع نظریه­ای ساختاری- نقشی است که توجه خود را به تعامل میان نحو، معنی‌شناسی و کاربردشناسی در نظام­های دستوری زبان­های بشری معطوف می­کند. هدف از نگارش این مقاله، از یک سو، تبیین ویژگی­های نحوی، معنایی و کاربردشناختی بندهای موصولیِ زبان فارسی در چارچوب نظریه نقش و ارجاع، و از سوی دیگر، محک­زدن این نظریه در تحلیل این ساخت­هاست. در این مقاله داده­هایی که به­ عنوان جامعه آماری پژوهش قرار می­گیرد، صرفاً از گونه نوشتاری انتخاب شده است. آن­گاه با استفاده از چارچوب نظری معرفی‌شده داده‌ها را تحلیل کرد­ه­ایم. نتایج نشان می­دهد که بند موصولی گروه اسمی پیچیده‌ای است که در ساختار لایه­ای آن، بند پیرو یا توصیف­گر به ­عنوان عنصر پیرامونی در نظر گرفته می­شود. این عنصر پیرامونی در بندهای موصولی محدودشده[1]، افزوده هسته اسمی و در بندهای موصولی محدودنشده[2]، افزوده گروه اسمی هستند. از آنجایی که بندهای موصولی هسته اسمی را توصیف می­کنند، بازنمایی معنایی­شان مانند صفت­ها انجام می­گیرد. به­ لحاظ ساخت کانونی نیز بندهای موصولی می­توانند به­ عنوان یک واحد اطلاعی در دامنه کانونی واقعی قرار بگیرند. همچنین بندهای موصولی می­توانند هم عنصر از پیش­انگاشته تلقی شوند و هم برای نشان­دادن تأکید و تقابل به مخاطب عرضه شوند. [1]. restrictive [2]. non-restrictive  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ساخت نحوی بدل و بند موصولی توضیحی در زبان فارسی

تفاوت رفتار نحوی‌ای که بندهای موصولی و بدل فارسی براساس خوانش معناییِ خود در هر جمله نشان می‌دهند، توجیه نحوی دارد. به بیانی دیگر، این تفاوت ناشی از محل استقرار فرافکنِ متمم‌نما و گروه حرف تعریف در میان سایر فرافکن‌های نقشی جمله است. در این پژوهش بند موصولی، به صورت افزوده، و بدل‌ها، به صورت افزودگی یا همپایگی، ترسیم می‌شوند. در حالی که با ترسیم افزودگی به‌جای افزوده، نمودارهای بند موصولی و بدل ی...

full text

بررسی ساخت بند زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع

این جستار در پی آن است که ساخت بند در زبان فارسی را در چهارچوب دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهد. این نظریه دستوری به تعامل نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در نظام‌های دستوری توجه ویژه‌ای دارد. ساخت نحوی بند در این نظریه بر پایه دو تقابل، شامل تقابل میان محمول و موضوع و تقابل میان موضوع و غیر موضوع استوار است. ساخت منطقی با توجه به مفاهیم طبقه فعلی، بازنمایی‌های معنایی و نقش‌های معنایی شکل می‌...

full text

ساخت نحوی بدل و بند موصولی توضیحی در زبان فارسی

تفاوت رفتار نحوی ای که بندهای موصولی و بدل فارسی براساس خوانش معناییِ خود در هر جمله نشان می دهند، توجیه نحوی دارد. به بیانی دیگر، این تفاوت ناشی از محل استقرار فرافکنِ متمم نما و گروه حرف تعریف در میان سایر فرافکن های نقشی جمله است. در این پژوهش بند موصولی، به صورت افزوده، و بدل ها، به صورت افزودگی یا همپایگی، ترسیم می شوند. در حالی که با ترسیم افزودگی به جای افزوده، نمودارهای بند موصولی و بدل ی...

full text

بررسی ساخت بند زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع

بررسی ساخت بند زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع*والی رضایی**مژگان نیسانیچکیدهاین جستار در پی آن است که ساخت بند در زبان فارسی را در چهارچوب دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهدنظریه دستوری به تعامل نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در نظام های دستوری توجه ویژه ای داردنظریه بر پایه دو تقابل، شامل تقابل میان محمول و موضوع و تقابل میان موضوع و غیر موضوع استوار استتوجه به مفاهیم طبقه فعلی، بازنمایی...

full text

بند موصولی عربی و فارسی

رده­شناسی2 شاخه­ای از زبان­شناسی است که شباهت­های ساختاری بین زبان­ها را بدون توجه به تاریخ آن­ها مورد بررسی قرار می­دهد. بررسی­های زبان شناسان ثابت کرده است که زبان­های مختلف دنیا مشترکاتی نیز دارند که به آن­ها، جهانی­های زبان گفته می­شود؛ بررسی ترتیب سازه­ها یکی از مهم­ترین مباحث رده­شناسی زبان است؛ زیرا زبان­ها در این مورد تنوع بیشتری نشان می­دهند و این تنوع دست­مایه­ای برای بررسی­ رده­شناخت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 2

pages  21- 41

publication date 2015-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023